Stratejik Planlamanın Faydaları

Bir kurumun gelişimini sürdürebilmesi, değişen koşullara ayak uydurabilme kapasitesiyle doğru orantılıdır. Koşullar kurumdan kuruma değişkenlik gösterir. Bir kurum için hız vazgeçilmezken başka bir kurum için kontrol veya güvenlik önem taşır. Stratejik planlama kurumlar için gelişme ve başarıyı ölçen somut bir araçtır. Etkin bir yönetim anlayışıyla planlama ve bütçe arasındaki bağlantının güçlenmesi, Kurumların, adresi ve sahibi belirlenmiş gerçek hedeflere dayanan bir planlama anlayışı oluşturmasına katkıda bulunması, Performans göstergeleriyle kurumlarda hesap verebilirlik, şeffaflık ve izlenebilirliğin sağlanması, Katılımcı planlama anlayışının gelişmesi bununla ilgili göstergelerden bazılarıdır.

Stratejik Planlama Neden Önemli?

Geçmişte kurumlar anlık ihtiyaçlara göre üretilen kısa vadeli çözümlerle ilerliyordu. Günümüzde sektörler bazında kurumlar daha fazla rekabet halinde. Mevcut durumlarını koruyabilmek ve büyüyerek gelişmek için kısa, orta, uzun vadeli hedeflerini gerçekçi biçimde ortaya koymak zorunda. Kurumsal misyon ve vizyona sahip olup marka değerlerini yükseltmek onları bir adım öne taşıyor. Tüm bu sebepler stratejik planlamayı faydalı bir araç haline getiriyor. Stratejik kararlarını etkin bir planlama süreciyle birleştirebilen kurumlar fark yaratıyor.

Stratejik planlama, kurumların kendi yapılarını tanımasını, potansiyelini ve zayıf yönlerini fark etmesini sağlar. Değişen koşullara uyum gösterirken çözüm alternatiflerinin önceden belirlenebilmesine katkıda bulunur. Aynı zamanda belirli aralıklarla güncellemeyi gerektirir. Bu da kurumun kendini yenilemesine, eksiklerini gözden geçirip tamamlamasına ve gelişime dönük hedeflerini aşamalar halinde ortaya koymasına olanak tanır. Verimli bir gelişme için stratejik planlama kurumlara yön göstermeye devam ederken, üst kademeden başlayarak ilgili tüm paydaşların katılımına fırsat tanıyor. Kurumların kendini yenilemesini sağlıyor. Dünyada neredeyse tüm sektörlerde yıllardır güncelliğini koruyarak en çok kullanılan yönetim aracı olmaya devam ediyor.

Stratejik Planlamanın aşamaları

İyi bir proje mevcut durumun doğru analiz edilmesiyle ortaya konulur. Bu aşamada potansiyel ve zayıf yönler konunun taraflarıyla detaylıca incelenir. Tüm paydaşların katılımı ve gerçekçi bir bakış açısıyla fırsatlar ve tehditler (GZFT/SWOT) ele alınır. Başlangıç aşamasında en üst düzeyden en alt kademeye kadar paydaşların katılımı önem taşır. Farklı çalışma yöntemleriyle (toplantılar, çalıştaylar, odak grup toplantıları, vs) bu katılım ana başlığa ve hedefe göre çeşitlilik gösterir. Planlamayı yapacak olan ekip tüm süreci özenle tasarlar, aşamaları kontrol eder ve yönetir. Misyon ve vizyonun belirlenmesi pusulanın yönlendirmesi gibidir. En üst düzeyden başlayarak tüm ekibin belirlenen misyonu ve vizyonu benimseyerek hedeflere göre çalışması verimliliği artırır.

Planlama sürecinde paydaşların katılımıyla hedefler ve stratejiler belirlenir. Kısa, orta ve uzun vadeli eylem planları hazırlanır. Eylem planları, profesyonel kategorilere ayrılan çalışma gruplarının geri beslemeli ve yenilenebilen süreçler halindeki sonuç odaklı çalışmalarını kapsar. Planın bu aşaması adeta kökten dallara uzanan bir ağaç gibi kapsamlı proje aşamalarından oluşur. Stratejik planlama, tüm bu sürecin zaman ve eylem planlamasını yapar. Performans değerlendirmesinin nasıl ve kimler tarafından yapılacağını belirler. Hedeflere ulaşmak sürecin izlenmesiyle mümkün olur.

Stratejik Planlama sürecinde adımlar

Misyon: İlk adım piyasanın analiz edilmesi olacaktır. Kendi iş koşullarınızın analiz edilmesini kapsayan ‘misyon durumu’ (mission statement), organizasyonunuzun bugün ve gelecekteki işinin tanımlanması anlamına da gelmektedir. Misyon adımında nihai amacın ve belirgin hedeflerin neler olduğunun ortaya konması gerekecektir.
İş tanımı: “Ne tür bir işin içinde faaliyet gösteriliyor?” sorusunun yanıtının tüm boyutları ile verilmesi ikinci adım olacaktır. İşin tanımlamasını yaparken sadece üretilen ürün ve hizmetin üzerinde durulmamalıdır. Aynı zamanda üretiminizin yarattığı katkıya, bir bakıma sosyal değere bakmak ve Kurumnızda yarattığınız uzmanlık seviyesini de dikkate almak gerekecektir.
Felsefe: Misyon ve iş tanımının ardından üçüncü adım Kurum felsefesinin ortaya konması olacaktır. Böylece Kurumun fonksiyonlarını nasıl yerine getireceğine ilişkin ipuçlarına ulaşılacaktır. Daha fazla risk alarak hızlı büyümek mi, yoksa yavaş bir büyüme trendini mi benimsemek? Müşterileriniz, tedarikçileriniz ve rakiplerinizle nasıl bir ilişki düzlemi oluşturacaksınız? İçinde bulunduğunuz topluma değer katmaya dönük hedefleriniz var mı, varsa neler? Bu gibi soruların yanıtlarıyla belirleyeceğiniz ilkeler felsefenizin ortaya koyulmasına yardımcı olacaktır. Böylece kurum kültürünün etkisiyle, istikrarlı seyredecek bir çalışma ortamı sağlanmış olacaktır.

Hedefler: Hedefler, misyonla da uyumlu olacak şekilde, geniş ve ideal durumlar olarak tanımlanmaktadır. Hedeflerin belirlenmesinde iki önemli sorunun cevaplanması gerekmektedir:
Birincisi “Hedef nasıl ortaya konmuştur?”
İkincisi, “Hedef, Kurumun geleceğine nasıl rehberlik edecektir?”
Uygun hedeflerin belirlenmesinde yine çevre koşullarının ve içinde bulunan endüstrinin özelliklerinin de dikkate alınması gerekecektir. İç dinamiklerin analizi: Dış çevre koşulları hakkında gerekli tespitler yapıldıktan sonra Kurumunuzun kendi dinamiklerini daha detaylı bir biçimde incelemesi gerekecektir. Gerek üretim süreçlerinde kullandığınız teknolojinin konumu gerekse çalışanların insan kaynağı yapısına göre düzeylerinin belirlenmesi Kurumunuzun durum tespiti için kaçınılmaz olacaktır. Kurumunuzun güçlü ve zayıf olduğu yanları tamamıyla tarafsız bir bakış açısıyla analiz etmeniz faydalı olacaktır.